Planeta albo plastik? to wieloletnia, globalna inicjatywa National Geographic, której celem jest zmniejszenie zużycia jednorazowych plastików. Wykonane z niego przedmioty lub opakowania, zaraz po użyciu najczęściej trafiają do śmieci – niestety nie zawsze do koszy, umożliwiających ich recykling. Plastikowe śmieci zanieczyszczają więc morza i oceany, stanowiąc śmiertelne zagrożenie między innymi dla mieszkających w nich zwierząt. Wraz z rosnącą produkcją plastiku, problem staje się coraz bardziej palący, dlatego wymaga szybkich działań.
Od 1950 roku na całym świecie wyprodukowano 9,2 miliardów ton plastiku. Z tego aż 6,9 miliarda ton trafiło na śmietnik. Tylko 9% plastikowych śmieci poddanych zostało recyklingowi, a aż 79% zanieczyściło środowisko naturalne.
Plastik nie jest materiałem, który rozkłada się szybko – potrzeba na to co najmniej 450 lat, a może nawet całej wieczności. By więc nie obciążać ekosystemów i nie generować hałd śmieci, które będą zalegać kilka wieków, konieczna jest jak najszybsza redukcja zużywanego plastiku.
Choć materiał ten zrewolucjonizował życie ludzi na Ziemi, wykonane z niego przedmioty jednorazowego użytku, takie jak butelki na wodę czy słomki – to miliony ton śmieci, które trafiają do mórz i oceanów, niszcząc środowisko naturalne i powodując śmierć milionów morskich zwierząt rocznie. Dotyczy to zarówno zooplanktonu, jak i wielorybów czy wielu innych zagrożonych wyginięciem gatunków zwierząt.
Taka sytuacja nie może trwać dłużej, bo szybko przyniesie nieodwracalne straty. Dlatego właśnie National Geographic postanowił działać. Przede wszystkim chcemy zwrócić uwagę na plastikowy problem i edukować. 130-letnia historia naszej marki i ogromne, zdobyte w tym czasie doświadczenie pozwala mówić o zagrożeniach dla naszej planety z perspektywy eksperckiej. Jednocześnie nasza obecność na całym świecie pozwala wykorzystać wszystkie platformy medialne, by móc dotrzeć z przekazem do jak najszerszej grupy osób. Ponadto, National Geographic gromadzi wokół siebie ludzi, myślących podobnie, którzy nie są obojętni na zagrożenia dla środowiska naturalnego i naszej planety. Dzięki bliskim kontaktom z badaczami i naukowcami z całego świata, możemy zgłębiać istotę problemu i szukać najlepszych rozwiązań, które pomogą uniknąć katastrofy.
Zaczynamy od siebie
Nasze działania na szerszą skalę rozpoczęliśmy, kiedy magazyn National Geographic poświęcił „plastikowemu kryzysowi” swoją okładkę. Teraz startujemy pełną parą i zachęcamy do działań, które w prosty sposób mogą przyczynić się do mniejszej produkcji plastikowych śmieci. Zdajemy sobie sprawę, że całkowite wyeliminowanie plastiku jednorazowego użytku nie jest możliwe, ale każde nawet najmniejsze działanie ma sens, tym bardziej, że nie wymaga od nas wielkiego wysiłku – wystarczy świadomie kupować i myśleć o tym, co wyrzucamy do śmieci. Chcemy też pokazywać na własnym przykładzie, że można i trzeba działać.
Nasze działania na szerszą skalę rozpoczęliśmy, kiedy magazyn National Geographic poświęcił „plastikowemu kryzysowi” swoją okładkę. Teraz startujemy pełną parą i zachęcamy do działań, które w prosty sposób mogą przyczynić się do mniejszej produkcji plastikowych śmieci. Zdajemy sobie sprawę, że całkowite wyeliminowanie plastiku jednorazowego użytku nie jest możliwe, ale każde nawet najmniejsze działanie ma sens, tym bardziej, że nie wymaga od nas wielkiego wysiłku – wystarczy świadomie kupować i myśleć o tym, co wyrzucamy do śmieci. Chcemy też pokazywać na własnym przykładzie, że można i trzeba działać.
W warszawskiej siedzibie kanału National Geographic zrezygnowaliśmy z zakupu butelkowanej wody, segregujemy odpady i używamy produktów wielokrotnego użytku. Ponadto, podczas działań w ramach globalnej inicjatywy Impact Week wspólnie z Nadleśnictwem Celestynów zasadziliśmy ponad 3 000 drzewek w miejscowości Sobienie, a wraz z Fundacją Nasza Ziemia zebraliśmy ponad 150 kg śmieci wzdłuż praskiego brzegu Wisły w Warszawie.
Współpraca z ogrodami zoologicznymi
Na problem plastikowych śmieci chcemy też zwrócić uwagę wszystkim – młodym i starszym miłośnikom zwierząt, bo to one giną na skutek zanieczyszczenia oceanów. W pięciu ogrodach zoologicznych w całej Polsce stanęło pięć rzeźb zwierząt wykonanych z plastikowych odpadów. Prace, które odwzorowują przedstawione gatunki w skali 1:1, mają uświadamiać odwiedzającym ZOO, że jeśli nie zaczniemy redukować zużycia plastiku, wiele zwierząt zginie okrutną śmiercią.
Na problem plastikowych śmieci chcemy też zwrócić uwagę wszystkim – młodym i starszym miłośnikom zwierząt, bo to one giną na skutek zanieczyszczenia oceanów. W pięciu ogrodach zoologicznych w całej Polsce stanęło pięć rzeźb zwierząt wykonanych z plastikowych odpadów. Prace, które odwzorowują przedstawione gatunki w skali 1:1, mają uświadamiać odwiedzającym ZOO, że jeśli nie zaczniemy redukować zużycia plastiku, wiele zwierząt zginie okrutną śmiercią.
Rzeźbę pelikana australijskiego, który stanął w Śląskim Ogrodzie Zoologicznym w Chorzowie, wykonała Maria Szydłowska - absolwentka Wydziału Rzeźby i Działań Przestrzennych Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu i autorka słynnej figury Matki Boskiej z mydelniczek, szczoteczek, linijek, wstążek, wałków do włosów i setek innych przedmiotów z plastiku, która w 2012 roku stanęła na Starym Rynku w Poznaniu.
Rzeźba foki pospolitej, którą oglądać można w ZOO w Poznaniu wykonana została z kolei przez Annę Stawowczyk - absolwentkę Wydziału Malarstwa na warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych. Artystka na co dzień tworzy swoje rzeźby i instalacje z przedmiotów wcześniej wytworzonych przez człowieka, również plastiku z odpadów.
Jan Sajdak przygotował natomiast rzeźbę rekina młota, która znajduje się w Akwarium Gdyńskim, a także przy współpracy z Ewą Dąbrowską stworzył rodzinę pingwinów przylądkowych - stojącą w ZOO we Wrocławiu oraz żółwia szylkretowego, którego oglądać można w ZOO w Warszawie. Artysta związany jest z LandArt Festiwalem. Ukończył Wydział Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, a obecnie stara się łączyć poszukiwania estetyczne z problemami współczesnego świata. Rzeźby to nie wszystko. W Akwarium Gdyńskim – dzięki specjalnym trójwymiarowym ekologicznym naklejkom, można zobaczyć również, jak wygląda naturalne miejsce życia zwierząt, zanieczyszczone plastikowymi odpadami.
Działania w mediach społecznościowych
Wszyscy, którym los naszej planety nie jest obcy i chcieliby zachęcić również swoich znajomych do rezygnacji albo ograniczenia użycia jednorazowych przedmiotów, wykonanych z plastiku, mogą złożyć takie zobowiązanie na stronie PlanetaAlboPlastik.pl a następnie udostępnić je w swoich mediach społecznościowych – na Facebooku i Twitterze.
Wszyscy, którym los naszej planety nie jest obcy i chcieliby zachęcić również swoich znajomych do rezygnacji albo ograniczenia użycia jednorazowych przedmiotów, wykonanych z plastiku, mogą złożyć takie zobowiązanie na stronie PlanetaAlboPlastik.pl a następnie udostępnić je w swoich mediach społecznościowych – na Facebooku i Twitterze.
Deklaracje dotyczą rezygnacji z używania toreb jednorazowego użytku, posiadania wielorazowej butelki na napoje, recyklingu plastikowych przedmiotów lub nawet rezygnacji z ich zakupu. Aby na bieżąco śledzić wszystkie proekologiczne aktywności kanału National Geographic warto dołączyć do wydarzenia „Planeta albo plastik? Zadecyduj już dziś!” - dostępnego pod linkiem. Można też pobrać specjalnie przygotowaną nakładkę „Wybieram planetę” (dostępną pod linkiem) i wykorzystać ją na facebookowym profilu, by szerzyć świadomość zagrożenia czyhającego w plastikowych śmieciach. #PlanetaAlboPlastik. Wybierz planetę! Dołącz do nas i stań się częścią naszej wielkiej światowej społeczności.
Problem plastiku w liczbach:
- Każdego roku na świecie zużywa się 1 000 000 000 000 plastikowych toreb
- Co minutę na świecie sprzedaje się niemal 1 000 000 plastikowych butelek z napojami
- Każdego roku do mórz i oceanów trafia 9 000 000 ton plastikowych śmieci
- Na całym świecie tylko 18% wszystkich plastików podlega recyclingowi
- Od 1950 roku na całym świecie wyprodukowano 9,2 miliarda ton plastiku
